Mục Lục
Khóa vi sai là gì?
Khóa vi sai đề cập đến bộ phận truyền công suất động cơ từ hộp số của ô tô đến các bánh xe của ô tô. Nhờ khóa vi sai mà các bánh xe di chuyển với tốc độ khác nhau, tạo sự cân bằng và giúp xe di chuyển êm ái. Nhất là khi xe vào cua, khi bánh ngoài có xu hướng di chuyển một quãng đường dài hơn bánh trong.
Bộ khóa vi sai khóa hai bánh lại với nhau để chúng quay cùng tốc độ nhằm tăng thêm lực kéo khi cần thiết. Ví dụ, khi một bánh xe bị kẹt, không có khóa vi sai, bánh xe đó sẽ quay tự do trong khi bánh xe kia không di chuyển chút nào. Bằng cách khóa vi sai, cả hai bánh xe sẽ cùng quay để xe có thể vượt qua.
Các loại khóa vi sai
Có hai loại khóa vi sai cơ bản hiện nay trên thị trường: khóa vi sai mở và khóa vi sai khóa.
Khóa vi sai mở (Open Differential): Khóa vi sai mở được đánh giá cao về độ bền và giá thành rẻ. Nhưng nhược điểm của vi sai mở là không phân bổ đều mô-men xoắn tới các bánh xe. Điều này có thể gây trượt khi chạy trên bề mặt trơn trượt.
Khóa vi sai đóng: Xe có thể khóa các trục để tăng lực cho các bánh nếu cần bám đường. Nhưng nhiều người cảm thấy hơi rắc rối khi mở khóa vi sai khi vào cua. Khóa vi sai thông thường được tìm thấy trên xe đạp địa hình.
Theo nhiều chuyên gia ô tô, ngoài hai loại trên, hiện nay còn có loại vi sai hạn chế trượt kết hợp với phanh. Công dụng của nó là tăng độ bám giúp xe di chuyển an toàn và hạn chế tình trạng quay bánh xe.
Cấu tạo của khóa vi sai
Khoá vi sai được cấu tạo từ một trục truyền động với một bánh răng trụ ở đầu khớp cùng một bánh răng vòng. Bánh răng vòng chứa một bánh răng nhện và hai bánh răng phụ.
Hai loại bánh răng này đều quay cùng với bánh răng vòng mặc dù bánh răng nhện quay tự do trên trục chính của nó. Hai bánh răng phụ khớp với trục nối bánh xe.
Bộ khoá vi sai có thể được gắn vào trục trước, trục sau hoặc cả hai trục của xe ô tô.
Công dụng của khóa vi sai
Bộ khóa vi sai giúp xe tăng thêm lực kéo trong những tình huống khó khăn hơn so với vi sai mở. Trong một vi sai mở, mô-men xoắn được chia đều 50/50. Nghĩa là, nếu một bánh xe không có trục kéo, mô-men xoắn này sẽ bị lãng phí.
Đồng thời, khóa vi sai có thể phân phối mô-men xoắn không đều. Nhiều mô-men xoắn hơn có thể được gửi đến bánh xe có lực kéo tốt hơn và không bị giới hạn bởi lực kéo thấp hơn của bánh xe kia tại bất kỳ thời điểm nào.
Bộ khóa vi sai đảm bảo công suất tối đa được truyền tới tất cả các bánh xe, cung cấp lực đẩy cần thiết để đưa xe thoát khỏi sự cố.
Vì vậy, khóa vi sai cũng là một trong những cấu hình an toàn quan trọng của ô tô. Khóa vi sai đóng vai trò như một hệ thống kiểm soát lực kéo hỗ trợ người lái thoát khỏi cát lún, hố voi, bùn lầy…
Ưu nhược điểm của khóa vi sai
Ưu điểm
Nhờ có khóa vi sai nên xe chuyển động nhẹ nhàng êm ái. Đặc biệt, khóa vi sai giúp giảm thiểu hiện tượng bánh xe bị quay khi lái xe trong bùn lầy.
Khóa vi sai giúp xe tăng khả năng bám đường nên dễ dàng vượt qua chướng ngại vật hay đường trơn trượt. Nếu không có khóa vi sai, các bánh xe sẽ không di chuyển, đặc biệt là quanh các góc cua.
Xe có khóa vi sai chạy chậm trên bánh lăn, bánh quay tự do. Khả năng tăng tốc chậm ở khoảng 100 vòng/phút (13 km/h) khi quay tự do giúp xe vượt chướng ngại vật dễ dàng.
Nhược điểm
Mặc dù có nhiều ưu điểm nhưng khóa vi sai vẫn có một số nhược điểm cần lưu ý:
Khóa vi sai là một trong những nguyên nhân khiến lốp nhanh mòn.
Khi vào cua, lốp xe phát ra tiếng ồn.
Quy trình sửa khóa vi sai khá phức tạp.
Nếu khóa vi sai được lắp ở cầu trước, xe sẽ khó điều khiển và chuyển động không mượt mà.
Tùy vào nhu cầu sử dụng mà chủ xe có thể cân nhắc lắp thêm khóa vi sai cho xe. Để tránh tình trạng xe khó điều khiển, chủ xe có thể cân nhắc lắp khóa vi sai cầu sau.