Hộp số tự động vô cấp CVT là gì? Ưu nhược điểm hộp số CVT như thế nào? Cách sử dụng hộp số vô cấp? Cùng theo dõi bài viết sau đây của Hoàng Phi hải nhé!
Mục Lục
Hộp số vô cấp CVT là gì?
Về cơ bản, hộp số CVT là từ viết tắt của cụm từ “Continuously Variable Transmission”, có nghĩa là hộp số biến thiên liên tục. Ngày nay, nhiều hãng xe đang áp dụng hệ thống hộp số tự động cho các mẫu xe mới, chủ yếu là xe cỡ nhỏ giá rẻ.
Hộp số CVT là hộp số thay đổi tỷ số truyền liên tục mà không chia từng cấp số. Loại hộp số này tạo ra tỷ số truyền thông qua hệ thống dây đai và 2 puli (thứ cấp và sơ cấp) chứ không thông qua các bánh răng như các loại hộp số ô tô khác.
Ròng rọc là hệ thống gồm 2 ròng rọc được nối với nhau bằng dây đai. Ròng rọc trượt vào và ra, thay đổi chiều cao của dây và do đó thay đổi bán kính quay. Bán kính thay đổi của hệ thống ròng rọc dẫn đến các tỷ số truyền khác nhau, dẫn đến các bánh răng khớp với tốc độ động cơ.
Hộp số tự động biến thiên liên tục (CVT) và hộp số tự động (AT) là những hộp số tự động được điều khiển bằng hệ thống thủy lực. Tuy nhiên, sự khác biệt giữa hộp số biến thiên liên tục và hộp số vô cấp nằm ở đặc điểm: một loại không có bánh răng, loại chia thành 1, 2, 3, 4… và các bánh răng khác giống như hộp số sàn.
Nguyên lý hoạt động của hộp số CVT
Cho số tiến
Hệ thống ròng rọc được điều khiển bởi bộ điều khiển thủy lực. Bộ điều khiển di chuyển hai nửa của hệ thống ròng rọc chủ động hoặc thụ động lại gần nhau hoặc xa nhau hơn.
Trên mỗi ròng rọc, khi hai nửa của ròng rọc xích lại gần nhau hơn, bán kính của ròng rọc tăng lên và dây đai được nhấc ra khỏi tâm. Khi hai nửa ròng rọc được tách ra, bán kính ròng rọc giảm và dây đai nằm giữa hai nửa ròng rọc, gần tâm hơn.
Khi bán kính của ròng rọc này tăng thì bán kính của ròng rọc kia giảm. Điều này đảm bảo rằng dây đai được kết nối với 2 ròng rọc. Việc tăng hoặc giảm bán kính của bánh xe truyền động và bánh xe bị dẫn động giúp thiết lập “tỷ số” của hộp số.
Nếu bán kính của puli dẫn động nhỏ và bán kính của puli bị dẫn lớn thì tốc độ của puli bị dẫn sẽ giảm, tạo thành “số thấp”. Ngược lại, nếu bán kính của puli dẫn động lớn và bán kính của puli bị dẫn nhỏ, thì tốc độ của puli bị dẫn sẽ tăng lên, tạo thành “số cao”.
Bộ điều khiển thủy lực thay đổi bán kính của hai hệ thống ròng rọc, cho phép thay đổi tỷ số truyền liên tục. Đó là lý do tại sao hộp số CVT không có bánh răng cố định mà thay đổi tốc độ liên tục.
Cho số lùi
Đối với số lùi, phía đầu vào của hệ thống truyền động dây đai được lắp sẵn bộ bánh răng hành tinh (gồm bánh răng hành tinh trung tâm, bánh răng hành tinh ngoại vi, ray dẫn hướng, dây đai ngoài) và một ly hợp tương tự hộp số tự động. Đầu ra sẽ được kết nối với bánh răng mặt trời. Đầu vào của puli dẫn động được nối với thanh dẫn hướng của bánh răng hành tinh.
Ở bánh răng tiến bình thường, động cơ dẫn động bánh răng mặt trời quay và bánh răng mặt trời dẫn động các bánh răng hành tinh quay cùng chiều. Khi các bánh răng hành tinh quay, thanh dẫn hướng quay và truyền lực đến puli dẫn động.
Khi sử dụng số lùi, bộ ly hợp giữ đai ngoài cố định, làm cho các bánh răng hành tinh quay ngược chiều với bánh răng mặt trời. Điều này làm cho hộp số quay theo hướng ngược lại và tạo ra số lùi.
Ưu điểm của hộp số CVT
Cảm giác lái mượt mà, không bị xóc khi sang/sang số nhờ dải động liên tục giảm tiếng ồn động cơ
Tiết kiệm nhiên liệu và giảm khí thải ra môi trường bên ngoài
Không còn tình trạng “đuối” khi xe đi vào các dạng địa hình khác nhau như khi leo dốc.
Đơn giản và rẻ tiền để sửa chữa khi bị hư hỏng
Ít hư hỏng trong quá trình sử dụng
Cấu trúc đơn giản và trọng lượng nhẹ
Chi phí hộp số CVT khá thấp khiến giá xe thấp, có lợi cho người tiêu dùng
Nhược điểm của hộp số CVT
Người lái khó cảm nhận được xe có đang sang số hay không
Không thể chịu được áp lực mô-men xoắn cao
Khả năng tăng tốc tương đối kém so với các loại hộp số thông thường khác
Dây curoa có thể bị trượt và giãn ra, ảnh hưởng đến hiệu suất của động cơ.
